Davanning "Samoviy" otlari. Zoologiya nima deydi
26.05.2023 yilda O'zR FAning milliy arxeologiya markazida navbatdagi "Juma o'qishlari" bo'lib o'tdi. «Davanning "Samoviy" otlari. Zoologiya nima deydi» mavzusida ilmiy ma'ruza bilan "Bioarxeologiya" laboratoriyasining kichik ilmiy xodimi Mirzaliyeva Go'zal Rahmanaliyevna so'zga chiqdi. Hisobot davomida Farg'onaning "samoviy" otlari qadimgi davrlarda "qon terlagan"kabi tarixiy masalani o'rganish bilan bog'liq tadqiqotning birinchi natijalari yangradi, ammo faqat zoologiya nuqtai nazaridan. Qadimgi Xitoy manbalarida aynan shu fakt haqida xabar berilganligi sababli.Tadqiqot ob'ekti sifatida Toshkent mintaqasidagi kasallangan axaltekin zotli otlar xizmat qildi. Otlarni tekshirish vaqtida teri kesmasi, shilliq qavatlarning kamqonligi kabi belgilar aniqlangan bo‘lib, bu otlar Filariidae oilasi, Filariata turkumiga mansub Parafilaria multipapillosa parazit nematoda qurtlari bilan kasallangan degan dastlabki versiyaga olib kelgan. Ushbu turdagi nematoda parafilarioz deb ataladigan kasallikni keltirib chiqaradi. Bu mavsumiy kasallik. Uning tarqatuvchisi qon so'ruvchi hasharot – Stomoxys calcitrans pashshasi deb hisoblanadi. Ushbu kasallik bilan kasallangan otlarning ko'rinishi yomonlashadi, jozibadorligini yo'qotadi, shuningdek jismoniy qobiliyatini yo'qotadi va kamroq faol bo'ladi. Bundan kelib chiqqan holda, qadimgi xitoyliklar bunday ko'rinish va jismoniy kasallikka ega bo'lgan otlarga qiziqish uyg'otishi dargumon (chunki ularning chidamligi kamroq bo'lib qoladi). Hisobotdan keyin savollar va tavsiyalar berildi.